Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) en üst karar alma organı olan Dünya Sağlık Asamblesi'nin (DSA) 78. toplantısı, İsviçre'nin Cenevre kentinde başladı.
Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'nde başlayan toplantının açılışında, Filipinler Sağlık Bakanı Teodoro Javier Herbosa, 78. DSA'nın başkanı seçildi.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, Gazze'de yürüttükleri çocuk felci aşılama kampanyasıyla bu hastalığın önüne geçtiklerini, Gazze halkının birçok başka tehditle de karşı karşıya kalmaya devam ettiğini dile getirdi.
Ghebreyesus, "(İsrail'in Gazze'ye uyguladığı) Son ablukanın üzerinden 2 ay geçti ve 2 milyon insan açlıktan ölürken, 116 bin ton gıda sadece birkaç dakika uzaklıktaki sınırda engelleniyor. Devam eden ablukada gıda dahil insani yardımların kasıtlı olarak engellenmesiyle Gazze'de kıtlık riski artıyor. Artan çatışmalar, tahliye emirleri, daralan insani alan ve yardım ablukası, zaten çökmüş bir sağlık sisteminde çok sayıda can kaybına neden oluyor" dedi.
İlaçlar Gazze sınırında beklerken insanların önlenebilir hastalıklardan öldüğünü söyleyen Ghebreyesus, hastanelere yapılan saldırılar nedeniyle bakım hizmeti sunulmadığını belirtti.
Ghebreyesus, "DSÖ, Kasım 2023'ten bu yana 617 kanser hastası dahil 7 bin 300'den fazla hastanın tıbbi tahliyesini destekledi. Ancak 10 binden fazla hastanın hala Gazze'den tıbbi tahliyeye ihtiyacı var" diye konuştu.
DSÖ üyesi ülkelerden daha fazla hasta kabul etmelerini istediklerini vurgulayan Ghebreyesus, İsrail'den, bu tahliyelere ve acilen ihtiyaç duyulan gıdalar ile ilaçların girmesine izin vermesini istediklerini kaydetti.
Ghebreyesus, Her dünya Sağlık Asamblesi'nin önemli olduğunu ancak bu yılkinin daha kritik olduğunu ifade etti.
DSA'da üye ülkelerin DSÖ Salgın Anlaşmasını ele alacağını ve bunu kabul etmelerini umut ettiklerini bildiren Ghebreyesus, "Bu gerçekten tarihi bir andır. Krizin ortasında ve önemli bir muhalefetle karşı karşıya kalsanız bile yorulmadan çalıştınız, asla pes etmediniz ve hedefinize ulaştınız" dedi.
Ghebreyesus, 2021'den bu yana geçen yoğun müzakerelerin ardından üye ülkelerin DSÖ Salgın Anlaşması konusunda 16 Nisan'da fikir birliğine vardığını hatırlattı.
Ülkelerin taslak metinde uzlaştığını bildiren Ghebreyesus, yarın yapılacak üst düzey toplantıda bu anlaşmanın kabul edilmesini umut ettiğini dile getirdi.
Ghebreyesus, çatışmaların yaşandığı Sudan'da yaklaşık 32 bin kişinin öldürüldüğünü, nüfusun yüzde 30'unun yerinden edildiğini ve ülkede 20 milyon kişinin insani yardıma ihtiyaç duyduğunu söyledi.
Çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan küresel 122 milyon insanın bulunduğunu kaydeden Ghebreyesus, Gazze, Sudan, Ukrayna ve diğer yerlerde sağlık hizmetlerine yönelik saldırıların çatışmanın "yeni normali" haline geldiğini anlattı.
Ghebreyesus, "Geçen yıl 15 ülke ve bölgede sağlık hizmetlerine yönelik 1500'den fazla saldırıyı doğruladık ve 900'den fazla insan bu saldırılarda öldü. Her ülkede en iyi ilaç barış ve siyasi çözümdür" ifadelerini kullandı.
Birçok bakanın, uluslararası yardımlardaki ani ve sert kesintilerin ülkelerinde ciddi aksamalarına neden olduğunu ve bu durumun milyonlarca insanın sağlığını tehlikeye attığını aktardığını bildiren Ghebreyesus, en az 70 ülkede hastaların gerekli şekilde tedavi olamadığını ve sağlık tesislerinin kapandığını söyledi.
Ghebreyesus, "Bu bir zorluk olsa da birçok ülke bunu, yardım bağımlılığı dönemini geride bırakarak, yerel kaynaklara dayalı sürdürülebilir özyönetime geçişi hızlandırmak için bir fırsat olarak görüyor. Ülkelerin bu geçişi gerçekleştirmesini desteklemek için elimizden geleni yapıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Üye ülkelerin DSA'da, DSÖ'nün 2026-2027 yılları için 4,2 milyar dolar tutarında azaltılmış bir program bütçesini ele alacağını da aktaran Ghebreyesus, bunun önerilen 5,3 milyar dolar tutarındaki bütçeye göre yüzde 21'lik bir düşüşü temsil ettiğini kaydetti.
Tedros Adhanom Ghebreyesus ayrıca, Dünya Sağlık Örgütü'nün Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi'nin yürürlüğe girmesinden bu yana geçen 20 yılda, sigara içme yaygınlığında küresel çapta üçte bir oranında önemli bir düşüş yaşandığını da söyledi.
“Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi'nin yürürlüğe girmesinin üzerinden 20 yıl geçti. Bu süre zarfında dünya çapında sigara içme yaygınlığı üçte bir oranında azaldı ve bugün yaygınlık aynı kalsaydı olacağından 300 milyon daha az sigara içen var” diye belirtti Ghebreyesus.
Dünya Sağlık Örgütü istatistiklerine göre tütün, insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor ve tüketicilerinin neredeyse yarısının ölümüne neden oluyor. Her yıl 8 milyondan fazla insan tütün kullanımı nedeniyle hayatını kaybediyor. Bunların arasında 7 milyondan fazla sigara içen veya eskiden sigara içmiş olan kişi ve 1,2 milyondan fazla sigara içmeyen ve pasif içicilikten etkilenen kişi bulunuyor.
DSÖ uzmanları, tütünün her türlü tüketiminin sağlığa zararlı olduğunu ve tütünün güvenli bir dozunun bulunmadığını vurguluyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı ve RIA Novosti
